Tết Trung Nguyên: Nguồn gốc và ý nghĩa không phải ai cũng biết
Tết Trung Nguyên từ lâu đã trở thành một truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Không chỉ mang nét đẹp tôn giáo, Tết Trung Nguyên còn chứa đựng những ý nghĩa nhân văn sâu sắc đối với đời sống tâm linh của người Việt.
1. Tết Trung Nguyên là khi nào?
Tết Trung Nguyên diễn ra vào ngày rằm tháng 7 âm lịch. Đây cũng là ngày tổ chức Xá tội vong nhân và Đại lễ Vu Lan Báo Hiếu.
Tết Trung Nguyên bắt nguồn từ lễ Vu Lan Bồn. Theo đó, Đức Phật kể rằng: Ngày xưa, có một cậu bé tên Mục Kiền Liên rất ngoan ngoãn và hiếu thảo. Tuy nhiên, mẹ của anh, Thanh Đế, là một người phụ nữ nổi tiếng tham lam và độc ác.
Cô đã quen với lối sống xa hoa, điển hình là luôn nấu nhiều thức ăn nhưng lại để lung tung và vô cùng lãng phí. Mỗi lần như vậy, Mục Kiền Liên luôn nhặt những hạt cơm vương vãi đó, rửa sạch rồi ăn hết.
Sau một thời gian, mẹ qua đời, Mục Kiều Liên sau đó quyết định xuất gia, quy y cửa Phật. Khi cảm thấy việc tu luyện của mình đã chín muồi, anh bắt đầu hành trình tìm kiếm linh hồn của mẹ mình ở khắp mọi nơi. Sau nhiều ngày lang thang, cuối cùng anh cũng tìm thấy mẹ mình dưới đáy sâu của địa ngục.
(Tết Trung Nguyên gắn với sự tích Mục Kiền Liên cứu mẹ)
Thanh Đế không còn như trước, hiện tại trước mắt Mục Kiền Liên là một thân ảnh nghèo đói, chân tay gầy gò, chỉ còn da bọc xương. Mục Kiền Liên đau lòng, dâng cho mẹ một bát cơm. Tuy nhiên, mỗi khi cơm sắp đưa vào miệng cô lại thành lửa đỏ rực. Thấy không thể, Mục Kiền Liên tìm đến Đức Phật để xin Ngài giúp đỡ.
Làm theo lời Phật dạy, Mục Kiền Liên đã cứu được mẹ của mình. Từ đó, những ai muốn báo hiếu cha mẹ đều làm theo cách của Mục Kiền Liên. Đó là lý do lễ Vu Lan ra đời.
>> Tra cứu lịch năm 2021 để biết Tết Trung Nguyên cận kề.
2. Ý nghĩa của Tết Trung Nguyên đối với đời sống nhân dân
Đối với người Việt Nam, Tết Trung Nguyên chứa đựng nhiều ý nghĩa nhân văn sâu sắc.
Thứ nhất, Tết Trung Nguyên khơi dậy đời sống tinh thần của người Phật tử, củng cố niềm tin và hướng con người đến những giá trị sống tích cực hơn. Ăn chay, phóng sinh vừa thể hiện lòng từ bi cứu khổ cứu nạn, vừa tích đức cho bản thân và gia đình.
(Tết Trung Nguyên hướng con người đến những điều tốt đẹp)
Ý nghĩa thứ hai, Tết Trung Nguyên là dịp để mọi người tri ân công ơn cha mẹ. Vào những ngày này, con cháu trong gia đình đều cố gắng thu xếp để trở về nhà, tận hưởng những giây phút đầm ấm bên gia đình và những người thân yêu.
Ý nghĩa thứ ba, Ngoài việc đoàn tụ gia đình, mọi người còn tích cực đi chùa để cầu sức khỏe cho cha mẹ, nghe giảng, từ đó hiểu hơn về đạo làm con.
Ý nghĩa thứ tư, Đây cũng là Ngày xá tội vong nhân nên mọi người đều tỏ lòng thương xót trước những linh hồn lang thang, không nơi nương tựa.
3. Cách cúng Tết Trung Nguyên
Bày biện lễ vật
Tết Trung Nguyên thực chất là lễ Vu Lan nên việc cúng bái cũng không khác. Ngoài ra, nhiều gia đình còn kết hợp với việc cúng dường xá tội vong nhân.
Lễ vật cúng Phật: Thường là mâm cỗ chay hoặc mâm ngũ quả. Trong quá trình cúng lễ, bạn nên đọc thêm các bài Kinh Vu Lan để bày tỏ tấm lòng hướng về tổ tiên, hướng về Đức Phật.
Cúng gia tiên: Mâm cỗ sẽ gồm nguyên một con gà trống, xôi, bánh chưng,… Không thể thiếu rượu, chè, hoa quả và một lọ hoa tươi.
(Không thể thiếu lễ vật trong ngày này)
Cúng chúng sinh: thường là các món chay như trái cây, bắp rang, vàng mã, cơm mặn, cháo loãng, v.v.
Những lưu ý khi cúng Tết Trung Nguyên
Việc thờ cúng nên được thực hiện vào ban ngày, tránh làm vào ban đêm vì đó là thời điểm đóng cửa địa ngục, những linh hồn lang thang sẽ không trở về kịp để siêu thoát.
Tốt nhất nên chế biến món chay vì món mặn sẽ khiến những cô hồn lang thang thèm thuồng, đeo bám gia chủ.
Nên cúng chúng sinh trước khi cúng gia tiên vì như vậy linh hồn lang thang sẽ không tiêu được thức ăn của tổ tiên.
Có thể thấy, Tết Trung Nguyên là một truyền thống đáng trân trọng và gìn giữ. Dù chỉ diễn ra một lần trong năm nhưng cứ đến Tết Trung Nguyên, trong lòng ai cũng trào dâng một niềm thương nhớ, tri ân khó tả đối với ông bà tổ tiên.
Vui lòng đọc để biết thêm thông tin: Bài văn cúng rằm tháng bảy.
