'Từ Bitcoin, giá nhà đến chứng khoán, bong bóng đang ở mọi nơi'

29/01/2021 - 08:29

Nội dung bài viết [Mở rộng]

Lãi suất thấp đã dẫn đến cuộc săn lùng lợi nhuận trên toàn cầu, tạo ra bong bóng trên nhiều thị trường, từ chứng khoán, tiền điện tử, bất động sản cho đến bùng nổ IPO.

Theo Bloomberg, nhà giao dịch tiền điện tử Sam Bankman-Fried (có trụ sở tại Hồng Kông) phải tranh thủ chợp mắt trên bàn làm việc. Anh ấy làm việc 18 giờ / ngày khi nhu cầu đầu tư vào tiền điện tử tăng lên.

Tại một cuộc đấu giá ở Wellington (New Zealand), ông Darryl Harper tuyên bố thị trường bất động sản New Zealand "quá man rợ". Những ngôi nhà được định giá lên hàng trăm nghìn đô la so với giá chính thức.

Tại thành phố Makati (Philippines), Giám đốc tài chính Corazon Dizon của AC Energy Corp đã bị choáng váng trước nhu cầu quá lớn về trái phiếu môi trường trị giá 300 triệu USD.

Khi nền kinh tế toàn cầu chưa kịp hưởng lợi đáng kể từ các gói cứu trợ, thị trường tài chính đã biến động mạnh. Ảnh: Reuters.

Những tình huống trên đều có chung một nguyên nhân. Đó là dòng tiền rẻ từ các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới, sự giàu có tăng lên, con người thay đổi cách chi tiêu, đầu tư và tiết kiệm. Cho đến thời điểm hiện tại, giới đầu tư vẫn chưa biết khi nào thì “máy bơm tiền” mới tắt.

Khi họ bơm tiền vào nền kinh tế, các ngân hàng trung ương hy vọng các công ty sẽ tăng cường đầu tư và thuê lao động, khiến người tiêu dùng sẵn sàng chi tiêu hơn. Tuy nhiên, tác dụng phụ không thể tránh khỏi là cuộc săn lùng lợi nhuận trên toàn cầu, dẫn đến thị trường tài chính biến động. Giá bất động sản tăng vọt, phá hủy sự ổn định của thị trường trước khi nền kinh tế có thể hưởng lợi từ các gói cứu trợ.

Bơm tiền mạnh

Dấu hiệu của bong bóng ở khắp mọi nơi. Giá cổ phiếu tăng chóng mặt kể từ sau cuộc khủng hoảng dot-com, đợt IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) bùng nổ, giá Bitcoin lập kỷ lục mới. Tuy nhiên, Bloomberg cảnh báo thị trường sẽ chao đảo nếu thu nhập của các công ty không đạt như kỳ vọng, hoặc việc triển khai vắc xin bị đình trệ.

Khi đại dịch dẫn đến các lệnh phong tỏa ở nhiều nơi trên thế giới, hầu hết các ngân hàng trung ương đã vào cuộc. Họ giảm lãi suất về gần 0, tăng mua tài sản, thậm chí chi tiền cho những doanh nghiệp đang gặp khó khăn. Hầu hết các ngân hàng cam kết giữ nguyên chính sách của họ trong vài năm tới.

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), vào năm 2020, các chính phủ đã triển khai ít nhất 12.000 tỷ USD kích thích tài khóa. Các ngân hàng trung ương cũng cung cấp thêm hàng nghìn tỷ đô la hỗ trợ.

Các gói cứu trợ đã hoạt động. Thị trường trái phiếu toàn cầu đã trở nên ổn định. Thị trường chứng khoán tăng điểm. Tiền ở các nước mới nổi nổi lên. Kết quả là lãi suất giảm xuống mức cực kỳ thấp.

Tính đến ngày 31 tháng 12, các khoản vay tổng trị giá 17.800 tỷ USD đã được giao dịch với lãi suất thực âm. Tại Mỹ, lãi suất của trái phiếu rác thậm chí còn thấp hơn lãi suất của trái phiếu danh tiếng hồi đầu năm.

"Các ngân hàng trung ương, đặc biệt là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), đã tạo ra bong bóng", Alicia García-Herrero, Trưởng bộ phận Châu Á Thái Bình Dương tại Natixis SA (Hong Kong), cho biết. Bà nhấn mạnh rằng thị trường tài chính bùng nổ không liên quan gì đến sự phục hồi kinh tế.

Nợ của các ngân hàng trung ương lớn tăng vọt. Ảnh: Bloomberg.

"Các ngân hàng trung ương đang giảm lợi nhuận của các tài sản an toàn để tăng nhu cầu đối với các tài sản rủi ro. Họ biết điều đó. Một khi làm như vậy, bong bóng sẽ xuất hiện. Nhưng cái giá phải trả cho không làm gì thậm chí còn cao hơn”, bà giải thích.

Trong một cuộc đấu giá ở Wellington vào tháng 11, một ngôi nhà nhỏ 3 phòng ngủ rộng 80 mét vuông được bán với giá 945.000 NZD (678.000 USD), cao hơn hàng trăm nghìn USD so với định giá chính thức. Cùng với sự thiếu hụt nguồn cung, việc Ngân hàng Dự trữ New Zealand giảm lãi suất và mua trái phiếu đã đẩy giá nhà lên cao hơn.

Không mua được căn nhà đầu tiên vì giá quá cao, Harriette McClelland, gần 30 tuổi, bày tỏ sự thất vọng. Bà than thở: “Lãi suất thấp đã khiến mọi thứ leo thang".

Cô McClelland không phải là người duy nhất thất vọng vì bản dịch Covid-19 làm gia tăng bất bình đẳng giữa người giàu và người nghèo. Theo Chỉ số tỷ phú Bloomberg, tài sản của 500 tỷ phú giàu nhất thế giới đã tăng 1.800 tỷ USD lên 7.600 tỷ USD bất chấp đại dịch.

Theo Bloomberg, tình trạng bất bình đẳng càng trở nên trầm trọng hơn khi các ngân hàng trung ương đẩy thị trường tài chính lên cao, nhưng không làm tăng thu nhập hoặc tạo việc làm trong nền kinh tế thực.

Bong bóng ở khắp mọi nơi

Giá của Bitcoin cũng sẽ tăng hơn 300% vào năm 2020. Theo Scott Minerd của Guggenheim Investments, tiền điện tử sẽ tiếp tục tăng giá trị do hạn chế về nguồn cung và hoạt động bơm tiền tràn lan của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED). Mặc dù giá của Bitcoin đã điều chỉnh đến 21% vào tháng 1 năm 2021, ông Minerd vẫn tin rằng đồng tiền này có thể đạt 400.000 USD / BTC.

"Môi trường lãi suất thấp khiến nhiềuin doanh nghiệp quyết định: 'Đặt tiền của họ vào Bitcoin" Tôi làm việc 17-18 tiếng mỗi ngày và phải tranh thủ chợp mắt bất cứ khi nào có thể ở văn phòng. Tất cả các chỉ số đều tăng ", Sam Bankman-Fried cho biết.

Bong bóng sẽ không còn là vấn đề kinh tế cho đến khi chúng vỡ vụn. Tất cả các số liệu thống kê đều tăng bất chấp bản dịch Covid-19. Điều đó có nghĩa là nền kinh tế toàn cầu sẽ cần sự phục hồi mạnh mẽ như dự kiến - điều đã được phản ánh trên thị trường chứng khoán.

Giới hạn nguồn cung và việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) bơm tiền tràn lan khiến giá Bitcoin tăng phi mã. Ảnh: Reuters

Theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp, các đợt IPO từ Snowflake đến Airbnb đã đưa khối lượng IPO lên mức kỷ lục 175 tỷ USD. Một ước tính cho thấy lợi nhuận ngày đầu tiên cho các đợt IPO vào năm 2020 là 40%, cao nhất từ trước đến nay.

Các vụ mua lại cho mục đích đặc biệt (SPAC) cũng huy động được hơn 60 tỷ USD vào năm 2020. Con số này cao hơn cả thập kỷ trước cộng lại. Thông qua sáp nhập hoặc mua lại, SPAC có thể công khai một doanh nghiệp mà không cần thông qua quy trình IPO truyền thống.

Với tất cả các tác động - từ ngân hàng trung ương, trái phiếu chính phủ, cổ phiếu, bất động sản đến các thị trường mới nổi, điều đáng lo ngại nhất là quả bom nợ mới. Theo Viện Tài chính Quốc tế, tổng các khoản vay (cả nhà nước và tư nhân) đã tăng 15.000 tỷ USD trong ba quý đầu năm 2020 lên mức kỷ lục 272.000 tỷ USD.

Khi các ngân hàng trung ương ngừng nới lỏng, thị trường trái phiếu toàn cầu sẽ chao đảo. Năm 2013, Chủ tịch FED khi đó là ông Ben Bernanke tuyên bố sẽ cắt giảm chương trình nới lỏng, lãi suất Kho bạc Mỹ tăng gây chấn động thị trường thế giới.

Một vấn đề khác là các điều kiện tài chính lỏng lẻo có thể làm suy yếu năng suất dài hạn của một quốc gia. Đó là khi các chính phủ và doanh nghiệp được cho vay với lãi suất thấp đến mức không có động lực để cải thiện, khắc phục các vấn đề ngắn hạn như mất việc làm.

Ông Jerome Jean Haegeli tại Swiss Re Institute (Zurich) cho rằng, các ngân hàng trung ương của các nền kinh tế tiên tiến đang rơi vào "hố đen thanh khoản toàn cầu". Ông nhấn mạnh: “Việc bơm tiền chỉ có tác dụng câu giờ và đẩy giá bất động sản lên chứ không có tác dụng cải thiện xu hướng tăng trưởng kinh tế”.

"Giống như một lỗ đen, một khi đã ở trong đó, bạn rất khó thoát ra. Đó là câu chuyện của các ngân hàng trung ương vào thời điểm này", ông nói thêm.

Theo Thảo Cao (Zingnews)